İşitme Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
İşitme Testi Nedir?
İşitme Testi Nedir? Nasıl Yapılır? İşitme testi, bir kişinin işitme yeteneğini değerlendirmek amacıyla yapılan bir tıbbi testtir. Bu test, bireyin işitme duyusunun frekans aralığı, ses seviyeleri ve işitme kayıplarını belirlemek için kullanılır. İşitme testleri genellikle bir odyolog tarafından yönetilir.
İşitme testi sırasında kişi, genellikle kulaklıklar takarak, farklı frekanstaki ses tonlarına veya şiddetlerine maruz bırakılır. Bu testlerin sonuçları, bireyin işitme yeteneği hakkında detaylı bilgiler sağlar. İşitme testleri, işitme kayıplarının nedenini belirleme, işitme cihazlarının ayarlanması, işitme implantlarının değerlendirilmesi ve işitme sağlığının izlenmesi gibi durumlarda önemli bir rol oynar.
İşitme testleri genellikle odyoloji kliniklerinde gerçekleştirilir ve bir kişinin işitme sağlığını değerlendirmek için önemli bir araçtır. Bu testler, işitme kayıplarının erken teşhis edilmesine ve uygun tedavinin belirlenmesine yardımcı olabilir.
İşitme Testi Nasıl Yapılır?
İşitme testi, genellikle odyologlar tarafından yönetilen bir süreçtir. Aşağıda işitme testi sırasında uygulanan temel adımları bulabilirsiniz
1. Başlangıç Değerlendirmesi:
• Odyolog, hastanın genel sağlık geçmişini ve işitme problemleriyle ilgili şikayetlerini değerlendirir.
• Daha önceki işitme test sonuçları, işitme cihazları veya işitme implantları gibi kullanılan cihazlar hakkında bilgi alınır.
2. Otokopik Muayene:
• Kulak kepçesi, dış kulak yolu ve kulak zarının fiziksel durumu gözlemlenir.
3. Otonomik Fonksiyon Testleri:
• Odyolog, işitme sistemi dışındaki yapıların (örneğin, yüz siniri) işlevselliğini değerlendirebilir.
4. İşitme Testi:
• Kişi genellikle bir ses geçirmez odada veya ses izolasyonlu bir ortamda test edilir.
• Kulaklıklar takılır ve farklı frekanstaki ses tonları veya şiddetlerde sesler duyulur.
• Hastanın işitme eşiği, yani belirli frekanstaki en düşük ses seviyesi, kaydedilir.
5. Ses Konuşma Testi:
• Hastaya anlaşılabilir kelimeler veya cümleler söylenir ve bunları doğru bir şekilde tekrar etmesi istenir.
6. Tympanometri:
• Kulak zarının hareketliliği ve orta kulaktaki basınç değişiklikleri ölçülerek orta kulak işlevi değerlendirilir.
7. Otoakustik Emisyon Testi (OAE):
• İç kulağın bir parçası olan tüy hücrelerinin fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.
İşitme testi, bireyin işitme durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Test sonuçları, işitme kayıplarının türü, şiddeti ve frekans karakteristikleri hakkında bilgi sağlar. Bu bilgiler, uygun tedavi planını oluşturmak veya işitme cihazları gibi yardımcı araçları önermek için kullanılabilir.
Odyogram Nedir?
Odyogram, bir kişinin işitme testi sonuçlarını grafiksel olarak gösteren bir tıbbi rapor türüdür. İşitme testi sırasında alınan veriler, genellikle frekans (Hertz – Hz) ve ses seviyesi (desibel – dB) olarak ifade edilen iki temel ölçüme dayanır. Odyogram, bu verileri görsel olarak temsil ederek işitme kayıplarının tipini, derecesini ve frekans karakteristiklerini belirtir.
Odyogramda bulunan temel unsurlar şunlardır:
1. Frekans (Hz): Ses dalgalarının frekansı, işitme testi sırasında kullanılan tonların yüksekliği veya alçaklığı ile ilişkilidir. Frekans, genellikle düşük, orta ve yüksek frekans aralıkları olarak sınıflandırılır.
2. Ses Seviyesi (dB): Sesin şiddeti veya yüksekliği, desibel cinsinden ölçülür. İşitme testi sırasında, bir kişinin belirli frekanstaki en düşük duyulabilir ses seviyesi belirlenir.
Odyogram, genellikle sol ve sağ kulak için ayrı ayrı veya birleştirilmiş bir şekilde gösterilir. İşitme testi sonuçları, bir odyolog veya işitme uzmanı tarafından yorumlanır ve hastanın işitme durumu hakkında detaylı bilgi sağlar.
Odyogram, işitme kaybının derecesini (hafif, orta, ağır, derin), frekans karakteristiklerini ve işitme kaybının tipini (iletken, sensörinöral veya karma) belirtir.
Odyogramlar, hastaların işitme sağlığına yönelik tedavi planlarını oluşturmak ve işitme cihazları gibi yardımcı araçları belirlemek için önemli bir araçtır.
İşitme Testleri
• Saf Ses Odyometri
• Konuşma Odyometrisi
• Timpanometri
• Akustik Refleks Testi
• ABR (BERA) Testi
• Yenidoğan İşitme Testleri
Saf Ses Odyometrisi Testi
Saf ses odyometrisi, işitme yeteneğini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir işitme testi yöntemidir. Bu test, bireyin belirli frekanstaki saf tonlara tepkisini ölçer ve işitme kaybını belirlemede önemli bir araçtır. İngilizce’de “Pure-ToneAudiometry” olarak adlandırılan bu test, genellikle bir odyolog veya işitme uzmanı tarafından yönetilir ve ses seviyesi ile frekans arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
Saf ses odyometrisi sırasında şu adımlar takip edilir:
1. Kulaklık Takma:
• Birey, genellikle bir ses izolasyonlu odada, kulaklık takar. Her kulağa ayrı ayrı takılan kulaklıklar, bireyin her iki kulağındaki işitme seviyelerini ölçmek için kullanılır.
2. Frekans Seçimi:
• Farklı frekanstaki saf tonlar, genellikle 125 Hz ila 8,000 Hz arasında değişen frekanslarda, bireye dinletilir. Bu frekanslar genellikle düşük, orta ve yüksek frekans aralıklarını kapsar.
3. Ses Seviyesi Azaltma ve Arttırma:
• Test, bireyin her bir frekanstaki en düşük duyabildiği ses seviyesini belirlemek için başlar. Başlangıçta ses seviyesi yüksektir ve birey her bir tonu duyabildiğinde ses seviyesi adım adım azaltılır.
4. Bireyin Tepkisi:
• Birey, her bir tonu duyduğunda, ses seviyesini işaret eden bir işaret yapar (örneğin, bir düğmeye basma veya bir el sallama).
5. Odyogram Oluşturma:
• Bu test sırasında toplanan veriler, bir odyogram adı verilen grafikte gösterilir. Odyogram, bireyin işitme eşiklerini (duyabildiği en düşük ses seviyeleri) frekansla ilişkilendirir.
Saf ses odyometrisi sonuçları, işitme kaybının türü, derecesi ve frekans karakteristikleri hakkında detaylı bilgi sağlar. Bu bilgiler, işitme sağlığını değerlendirmek ve uygun tedavi veya yardımcı araçları belirlemek için kullanılır.
Konuşma Odyometrisi Testi
Konuşma odyometrisi, bir kişinin konuşma anlama yeteneğini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir işitme testi yöntemidir. Bu test, kişinin konuşulan kelimeleri anlama yeteneğini ölçerek işitme kaybının etkilerini değerlendirir. Konuşma odyometrisi, genellikle saf ton odyometrisi ile birlikte kullanılarak daha kapsamlı bir işitme profili oluşturmak amacıyla uygulanır.
Konuşma odyometrisi sırasında şu adımlar izlenir:
1. Kulaklık Takma:
• Birey, ses izolasyonlu bir odada kulaklıklar takar. Kulaklıklar genellikle her iki kulağa ayrı ayrı takılır.
2. Konuşma Sesi Sunumu:
• Bireye, standart bir ses seviyesinde konuşulan kelimeler veya cümleler dinletilir. Bu ses seviyesi genellikle kişinin saf ton eşiklerine yakın bir seviyede olabilir.
3. Konuşma Sesinin Ayarlanması:
• Konuşma sesi, bireyin işitme yeteneğini belirlemek için kullanılır. Ses seviyesi adım adım artırılır veya azaltılır ve bireyin bu konuşmaları anlama seviyesi belirlenir.
4. Kelimelerin Doğru Anlaşılma Oranının Belirlenmesi:
• Test sırasında, bireye standart bir kelime listesi veya cümleler dinletilir. Birey, duyduğu kelimeleri doğru bir şekilde tekrar etmeye çalışır. Doğru anlama oranı, bireyin konuşma anlama yeteneğini yansıtır.
5. Ses Seviyesi ve Konuşma Sesinin Frekans Karakteristikleri:
• Test sırasında kullanılan konuşma sesinin frekans karakteristikleri ve ses seviyeleri, bireyin işitme kaybının tipi ve derecesi hakkında bilgi sağlar.
Konuşma odyometrisi, işitme kaybının günlük iletişim üzerindeki etkilerini değerlendirmek için önemli bir araçtır.
Bu test sonuçları, bireyin işitme ihtiyaçlarına uygun tedavi planlarını oluşturmak veya işitme cihazları gibi yardımcı araçları belirlemek için kullanılabilir.
Timpanometri Testi
Timpanometri, orta kulaktaki basınç değişiklikleri ve kulak zarının hareketliliği ile ilgili bilgileri ölçen bir işitme testidir. Bu test, genellikle işitme kaybının nedenini belirlemek, orta kulak problemlerini tespit etmek veya kulak tıkanıklığı gibi semptomları değerlendirmek amacıyla kullanılır. Timpanometri, bir odyolog veya işitme uzmanı tarafından gerçekleştirilir.
Timpanometri sırasında kullanılan adımlar şunlardır:
1. Probunun Yerleştirilmesi:
• Kişiye, kulağına yerleştirilecek bir prob takılır. Bu prob, kulak içindeki hava basıncını ve kulak zarının hareketliliğini ölçen bir mikrofona sahiptir.
2. Hava Basıncı Değişiklikleri:
• Probun içine hava basıncı değişiklikleri uygulanır. Bu basınç değişiklikleri, orta kulaktaki hava basıncını ölçmek ve kulak zarının nasıl tepki verdiğini değerlendirmek amacıyla kullanılır.
3. Grafik Kaydı:
• Timpanogram adı verilen bir grafik, basınç değişikliklerinin ve kulak zarının hareketliliğinin kaydını tutar. Timpanogram, genellikle bir dalga formunda olup, bu formun şekli ve konumu, orta kulak fonksiyonu hakkında bilgi sağlar.
Timpanometri, şu durumlarda kullanılabilir:
• Orta Kulak Problemları: Orta kulaktaki sıvı birikimi, iltihaplanma veya basınç problemleri gibi durumları tespit etmek için kullanılır.
• Eustachian Tüp Fonksiyonu:Eustachian tüpünün (orta kulağı boğaza bağlayan tüp) açılma ve kapanma fonksiyonunu değerlendirmek amacıyla kullanılabilir.
• İşitme Kaybı Nedenlerinin Belirlenmesi: İşitme kaybının nedenini belirlemek için diğer işitme testleri ile birlikte kullanılabilir.
Timpanometri, genellikle ağrısız bir testtir ve genel olarak birkaç dakika sürer. Ancak, kişinin işitme sağlığına dair kapsamlı bir değerlendirme yapmak için diğer işitme testleri ile birlikte kullanılması yaygındır.
Akustik Refleks Testi
Akustik refleks testi, iç kulağın orta kulağa gelen yüksek seslere karşı gösterdiği koruyucu refleksi değerlendirmek için kullanılan bir işitme testidir. Bu test, stapedius ve tensortympani adlı iki kasın iç kulağın korunması için nasıl tepki verdiğini ölçer.
Akustik refleks testi, genellikle bir odyolog veya işitme uzmanı tarafından gerçekleştirilir ve işitme sağlığına dair kapsamlı bir değerlendirme yapmak için kullanılır.
İşleyişi şu adımlar içerir:
1. Probunun Yerleştirilmesi:
• Kişiye, kulağına yerleştirilen bir prob takılır. Bu prob, iç kulağın reflekslerini ölçmek için kullanılır.
2. Akustik Refleks Tetikleyicisi:
• Yüksek ses düzeyine sahip bir ton veya gürültü, genellikle 70-100 dB SPL düzeyinde, prob tarafından kişiye iletilir. Bu ses, normal konuşma sesinden daha yüksek bir şiddette olabilir.
3. Refleksin Tetiklenmesi:
• Yüksek ses düzeyi, işitme sinirleri tarafından beyne ulaştığında, bir refleks yoluyla stapedius ve tensortympani kasları tetiklenir. Bu kaslar, iç kulağı yüksek seslere karşı korumak amacıyla çalışır.
4. Timpanogram ve Odyogram Değerlendirmesi:
• Test sırasında elde edilen veriler, genellikle timpanometri ve odyometri ile birleştirilir. Timpanogram, orta kulağın basınç değişikliklerini ölçerken, odyogram işitme eşiklerini belirler.
5. Refleksin Kaydedilmesi:
• Akustik refleks, genellikle bir grafik veya kayıt üzerinde gösterilir. Bu kayıt, refleksin ne kadar sürede ve hangi ses seviyelerinde tetiklendiğini gösterir.
Akustik refleks testi, işitme sisteminin yüksek seslere karşı verdiği koruyucu tepkiyi değerlendirir.
Normalden farklı tepkiler, işitme kaybının nedenini belirlemek, orta kulağın işlevselliğini değerlendirmek veya işitme cihazlarının ayarlarını belirlemek için önemli bilgiler sağlayabilir.
ABR (BERA) Testi
ABR, kısaltılmış haliyle “AuditoryBrainstemResponse” veya “BrainstemEvokedResponseAudiometry” (BERA) olarak da bilinir, işitme sinirine ve beyincik çekirdeklerine yönelik bir işitme testidir. Bu test, işitme sinirinin işleyişini ve işitsel uyarıcılara beyin tarafından verilen tepkileri değerlendirmek amacıyla kullanılır.
ABR testi şu adımları içerir:
1. Elektrot Yerleştirme:
• Kişinin kafa derisi üzerine elektrotlar yerleştirilir. Bu elektrotlar genellikle alın, kulaklar ve boyun bölgesine konumlandırılır.
2. Kulaklık Takma:
• Kulaklık kullanılarak kişiye farklı şiddetlerde ve frekanstaki sesler dinletilir.
3. Elektriksel Uyarım:
• Kulaklıkla duyulan seslere ek olarak, iç kulak ve işitme siniri boyunca bir dizi elektriksel uyarım verilir.
4. Tepki Kaydı:
• Elektrotlar aracılığıyla beyinden gelen elektriksel tepkiler kaydedilir. Bu tepkiler, işitsel uyarıcılara nasıl yanıt verildiğini gösterir.
5. Değerlendirme ve Analiz:
• Elde edilen veriler, bilgisayarlar tarafından analiz edilir ve işitme siniri ile beyincik çekirdeklerinin yanıtları değerlendirilir.
ABR testi genellikle şu durumlarda kullanılır:
• Yenidoğan İşitme Taraması: Yenidoğan bebeklerde işitme kaybını erken teşhis etmek için kullanılır.
• İşitme Kaybının Derecesinin Belirlenmesi: İşitme kaybının türünü ve derecesini belirlemek amacıyla kullanılır.
• Nörolojik Sorunların İzlenmesi: Beyin sapındaki nörolojik sorunların izlenmesi veya değerlendirilmesi amacıyla kullanılır.
ABR testi genellikle non-invaziv bir prosedürdür ve kişinin uyumasına gerek kalmadan uygulanabilir. Özellikle çocuklarda veya belirli durumlarda işitme kaybının nedenini belirlemek için kullanılan önemli bir testtir.
Yenidoğan İşitme Testi – Bebeklerde İşitme Testi
Yenidoğan işitme testleri, bebeklerin işitme yeteneklerini erken aşamada değerlendirmek amacıyla yapılan testlerdir. Bu testler, bebeklerin işitme kayıplarını mümkün olan en erken aşamada teşhis etmeyi amaçlar, böylece gerekli tedavi ve destek önlemleri alınabilir. İşitme kaybı, bebeklerin dil gelişimi ve iletişim becerileri üzerinde önemli bir etkisi olduğu için erken teşhis büyük önem taşır.
Yenidoğan işitme testleri arasında yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:
1. Otoakustik Emisyon Testi (OAE):
• Bu test, bebeklerin iç kulağında oluşan doğal sesleri ölçer. Bir mikrofon içeren bir prob, bebek kulaklarına yerleştirilir ve iç kulağın doğal ses emisyonları kaydedilir. Normal işitme durumunda, iç kulağın bu sesleri üretmesi beklenir.
2. AutomatedAuditoryBrainstemResponse (AABR) veya Yenidoğan İşitme Taraması (YİT):
• Bu test, bebeğin işitme siniri ve beyin sapındaki tepkilerini ölçer. Kulaklık kullanılarak bebeklere belirli sesler dinletilir, ardından elektrotlar aracılığıyla beyinden gelen tepkiler kaydedilir.
3. Evoked Otoakustik Emisyon (EOAE):
• OAE’nin bir türüdür. Bebeğin kulağına ses verilir, ardından iç kulağın ürettiği yanıtlar kaydedilir.
Bu testler genellikle yenidoğan bebeklerin birkaç gün içinde yapılır. Yapılan test sonuçları, bebeğin işitme sağlığı hakkında önemli bilgiler sağlar. Eğer bir işitme kaybı tespit edilirse, erken müdahale ve uygun tedavi planları oluşturulabilir. Bu, bebeğin dil gelişimi ve genel gelişimi üzerinde olumlu bir etki yapabilir.
Yenidoğan işitme testleri, genellikle hızlı, güvenli ve konforlu bir şekilde gerçekleştirilebilen non-invaziv testlerdir. Bu testlerin amacı, işitme kaybını mümkün olan en erken aşamada teşhis ederek bebeğin sağlıklı bir işitme gelişimi için uygun önlemleri almak ve gerektiğinde tedaviye başlamaktır.
İşitme Testi Ne Zaman Yapılır? Nerede Yapılır?
İşitme testleri genellikle farklı yaş gruplarına ve ihtiyaçlara bağlı olarak farklı zamanlarda ve ortamlarda yapılır. İşitme testleri şu durumlarda düşünülebilir:
1. Yenidoğan Dönemi:
• Yenidoğan işitme taraması, genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde yapılır. Bu tarama, bebeklerin işitme kayıplarını mümkün olan en erken aşamada tespit etmeyi amaçlar.
2. Bebeklik ve Çocukluk Dönemi
• İşitme testleri, bebekler ve küçük çocuklar arasında dil gelişimi ve iletişim becerilerini değerlendirmek amacıyla yapılır. Bu testler, çocuğun dil becerilerini ve işitme sağlığını değerlendirmek için belirli aşamalarda gerçekleştirilebilir.
3. Okul Çağı Çocukları ve Gençler:
• Okul çağındaki çocuklarda ve gençlerde işitme testleri, akademik başarıyı ve sosyal etkileşimi değerlendirmek amacıyla yapılabilir.
4. Yetişkinler:
• Yetişkinlerde işitme testleri, işitme kayıplarını tespit etmek, işitme sağlığını değerlendirmek veya işitme cihazlarının etkinliğini izlemek amacıyla yapılabilir.
İşitme testleri genellikle şu yerlerde yapılır:
1. Odyoloji Merkezleri ve Klinikler:
• Odyologlar tarafından yönetilen odyoloji merkezleri veya klinikler, işitme testleri için yaygın olarak kullanılan yerlerdir.
2. Hastaneler:
• Çeşitli tıbbi durumların değerlendirildiği hastaneler, işitme testlerinin yapılması için bir diğer yer olabilir.
3. Doğum Hastaneleri ve Bebek Bakım Merkezleri:
• Yenidoğan işitme taraması, doğum hastanelerinde veya bebek bakım merkezlerinde sıkça uygulanır.
4. Okullar ve Eğitim Kurumları:
• Çocukluk dönemindeki işitme testleri, okullarda veya eğitim kurumlarında yapılabilir.
5. Özel Odyolog Muayenehaneleri:
• Özel odyolog muayenehaneleri, işitme testlerini gerçekleştiren diğer bir kaynaktır.
İşitme testlerinin yapılacağı yer, bireyin yaşına, ihtiyaçlarına ve özel durumlarına bağlı olarak değişebilir. İşitme testi yapılacak kişi, bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmeli ve uygun bir test planı oluşturulmalıdır.
